Gedwongen huwelijk
Zelf je partner kunnen kiezen is een mensenrecht. Trouwen doe je uit eigen vrije wil. Als een of beide partners onder grote druk worden gezet om te trouwen, is er sprake van een gedwongen huwelijk. Het zijn vooral meisjes en vrouwen, en soms ook mannen. De druk komt van ouders, familie of breder vanuit de gemeenschap.
Huwelijksdwang is een vorm van huiselijk geweld, mogelijk eergerelateerd en kan strafbaar zijn.
Signalen: hoe kan ik zien dat iemand slachtoffer is?
Voor de buitenwereld is huwelijksdwang meestal niet zichtbaar. Soms tonen slachtoffers licht verzet, maar uit angst, schaamte of loyaliteit aan de familie schikken zij zich meestal bij de keuze van ouders of gemeenschap.
- Gedragsverandering: teruggetrokken, bang, boos, agressief.
- Minder tijd doorbrengen met vrienden of vriendinnen.
- Beantwoordt telefoon of berichten niet.
- Opeens andere kleding.
- Tekenen van mishandeling, geweld.
- Zelfverwonding, suïcidepogingen, eetstoornis.
- Vroege of ongewenste zwangerschap.
- Vaak (langdurig) afwezig.
- Verzoek lang familiebezoek buitenland.
- Onverwachte reis naar buitenland.
- Wordt in de gaten gehouden.
- Plotseling van school gehaald.
- Geen buitenschoolse activiteiten.
- Slechte schoolprestaties.
- Mag niet of niet flexibel werken.
- Vaak (langdurig) afwezig.
- Slechte prestaties.
- Beperkte carrièremogelijkheden.
- Wordt financieel gecontroleerd.
- Inkomen afgenomen.
- Wordt opgehaald van het werk.
Risicofactoren: wie is extra kwetsbaar voor dit geweld?
- Jonge vrouwen en mannen uit een gesloten gemeenschap met traditionele denkbeelden over rol, positie en seksualiteit van meisjes.
- Migratieachtergrond, eercultuur, orthodox of hoger milieu.
- Jonge vrouwen en mannen in een sterk afhankelijke positie. Vaak zonder netwerk buiten de familie of eigen inkomen.
- Personen met een afhankelijke verblijfsvergunning.
Dit kun je doen
Snel en zorgvuldig ingrijpen is nodig omdat het vaak ernstige, levensbedreigende zaken zijn. Om slachtoffers op tijd te helpen en bescherming te bieden moet iemand de eerste stap zetten. Ben jij dat?
Praten met een goede vriend, een familielid of een buurman of –vrouw is een belangrijke eerste stap. Weet dat je altijd anoniem advies kunt vragen aan Veilig Thuis. Je mag zelf beslissen wat je met dat advies wilt doen. Als je jonger bent dan 18 jaar, kun je ook praten met iemand van de Kindertelefoon (0800 0432).
Je kunt voor advies en hulp terecht bij Moviera ()
Vaak zijn er meer mensen bereid je te helpen dan je zelf denkt. Je kunt je hart luchten bij deze persoon en je kunt ook vragen of hij of zij met je mee gaat naar een hulpinstantie. Op de website van jouw gemeente vind je meer informatie over hulpverleners in jouw buurt.
Dit kun je doen als je je zorgen maakt over iemand anders
Praat met de persoon over wie je je zorgen maakt
Praten met de persoon over wie jij je zorgen maakt is een grote stap. Je weet meestal niet precies wat er aan de hand is. En je wilt de ander niet kwetsen. Daarnaast kan een slachtoffer zich misschien schamen en dit verborgen willen houden. Het kan ook voorkomen dat zorgen niet kloppen. Toch is het goed om daar achter te komen. Als er wel sprake is van geweld, kun je samen bespreken hoe je hier iets aan kunt doen.
Als je je zorgen maakt om iemand anders, wees dan erg voorzichtig met wie je erover praat. Bij eergerelateerd geweld (huwelijksdwang) gelden drie belangrijke hoofdregels:
- Niet pionieren, schakel deskundigen in bij twijfel. Veilig Thuis heeft expertise in huis om signalen te duiden en te adviseren over vervolgstappen.
- Inschatten of er acuut gevaar dreigt.
- Houd de informatie in zeer kleine kring, openbaarheid verhoogt de kans op eergerelateerd geweld. Je moet zeer zeker geen familie inschakelen. Geef of vraag geen informatie en schakel de familie niet in om te tolken.
Bij elke vorm van huiselijk geweld en kindermishandeling moet je als professional de meldcode ‘Huiselijk geweld en kindermishandeling’ gebruiken. Voor schadelijke praktijken, waaronder eergerelateerd geweld, huwelijksdwang, vrouwelijke genitale verminking en verborgen vrouwen, geldt een aparte meldcode. De Meldcode bij (vermoedens van) huwelijksdwang.
De stappen van de meldcode
- STAP 1: Breng de signalen in kaart die je zorg bevestigen of ontkrachten.
- STAP 2: Bespreek deze signalen altijd met een deskundige of met Veilig Thuis: is je zorg terecht?
- STAP 3: Ga alleen in gesprek met betrokkene(n) na overleg met een deskundige of Veilig Thuis.
- STAP 4: Maak vervolgens een inschatting van de urgentie en risico’s van de situatie.
- STAP 5: Organiseer hulp en/of meld het bij Veilig Thuis als de situatie acuut/structureel onveilig is.
Veilig Thuis is er voor iedereen die direct of indirect te maken heeft met huiselijk geweld en kindermishandeling én heeft experts op het gebied van eergerelateerd geweld.
Je kunt bellen voor advies en ondersteuning. Voor jezelf of voor een ander. Je krijgt een medewerker aan de lijn die goed naar je verhaal luistert. Deze medewerker beantwoordt vragen en geeft advies. De medewerker kijkt samen met jou of er professionele hulp nodig is en welke hulp dan het beste is. Als je wilt of als dat nodig is, kun je anoniem blijven.
Soms is het snel duidelijk welke problemen er zijn en welke hulp nodig is. In dat geval gaat Veilig Thuis deze hulp organiseren. Soms is er niet duidelijk wat er aan de hand is, dus soms moet dat eerst uitgezocht worden. Dat doet Veilig Thuis zo veel mogelijk samen met de mensen om wie het gaat. Maar lukt dat niet, dan kan Veilig Thuis ook onderzoek doen zonder dat de betrokkenen het daarmee eens zijn, als dat voor de veiligheid van kinderen of volwassenen nodig is.
Twijfel je? Bel dan, eventueel anoniem, voor advies. Want anders gebeurt er niets!
Bel in geval van directe nood altijd 112. De politie heeft experts op het gebied van eergerelateerd geweld.